Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) arasında uzun süredir devam eden "madde sepeti fiyat listesi" anlaşmazlığında yeni bir gelişme yaşandı. DİSK'in, TÜİK'in enflasyona esas ortalama madde fiyat listesini yayımlamaktan vazgeçmesi üzerine açtığı dava, Ankara Bölge İdare Mahkemesi'nin kararıyla sonuçlandı. Mahkeme, TÜİK'in verileri paylaşmama kararını onadı. Bu karar, kamuoyunda büyük yankı uyandırdı.
İstinaf Mahkemesi Kararı Onadı
Ankara Bölge İdare Mahkemesi 12. Dava Dairesi (İstinaf), Ankara 6. İdare Mahkemesi’nin 31 Mart 2023’te madde sepetindeki fiyatların açıklanması yönünde verdiği kararı bozdu. Bu kararla birlikte, TÜİK'in madde sepeti fiyat listesini açıklama zorunluluğu ortadan kalktı. DİSK, karara tepki göstererek, "Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinin kararlarına uymamak suçtur" açıklamasında bulundu.
DİSK'in açıklamasına göre, Anayasa’nın 138. maddesi gereği, yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme kararlarına uymak zorundadır. Bu organlar ve idare, mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez. Ancak, istinaf mahkemesinin kararıyla bu durumun ihlal edildiği savunuluyor.
DİSK'ten Sert Tepki
DİSK, kararın ardından yaptığı açıklamada, "Ankara Cumhuriyet Başsavcılığın hukuksuz işleme koymama kararı, TÜİK’in madde sepeti ve ortalama madde fiyatlarına ilişkin veri setini açıklama yükümlülüğünü ortadan kaldırmamaktadır. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurumları keyfi olarak hareket edemez. Anayasa ve yasalar gereği mahkeme kararlarını gecikmesizin yerine getirmek zorundadırlar" ifadelerini kullandı. DİSK, kararın hukuksuz olduğunu ve Anayasa'ya aykırı olduğunu savunarak, mücadeleye devam edeceklerini belirtti.
TÜİK Neden Verileri Paylaşmıyor?
TÜİK'in madde sepeti fiyat listesini yayımlamaktan vazgeçmesinin ardında yatan nedenler merak konusu. Kurum, konuyla ilgili resmi bir açıklama yapmazken, iddialara göre, verilerin kamuoyuyla paylaşılması durumunda enflasyon rakamları üzerindeki tartışmaların daha da artacağı düşünülüyor. Özellikle son dönemde TÜİK'in açıkladığı enflasyon rakamlarına yönelik eleştiriler giderek artarken, bu kararın da bu eleştirileri daha da körükleyeceği öngörülüyor.
Enflasyon, bir ekonomideki genel fiyat düzeyinin sürekli ve önemli ölçüde yükselmesi durumudur. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) gibi çeşitli endeksler aracılığıyla ölçülür. Enflasyonun nedenleri arasında talep enflasyonu, maliyet enflasyonu ve para arzındaki artış yer alır. Yüksek enflasyon, satın alma gücünü azaltır, tasarrufları eritir ve ekonomik belirsizliğe yol açar. Bu nedenle, enflasyonun kontrol altında tutulması ekonomik istikrar için büyük önem taşır.
Türkiye'de enflasyonla mücadele, son yıllarda ekonomi yönetiminin öncelikli hedeflerinden biri haline gelmiştir. Ancak, çeşitli ekonomik politikaların uygulanmasına rağmen, enflasyonun istenilen seviyelere düşürülememesi, kamuoyunda endişelere yol açmaktadır. Bu bağlamda, TÜİK'in açıkladığı enflasyon verilerinin şeffaflığı ve doğruluğu, büyük önem taşımaktadır.
İstinaf Mahkemesi'nin kararıyla birlikte, TÜİK'in madde sepeti fiyat listesini açıklama zorunluluğu ortadan kalkarken, DİSK'in karara yönelik tepkisi ve mücadelesi devam edecek gibi görünüyor. Bu süreçte, kamuoyunun bilgilendirilmesi ve enflasyon verilerinin şeffaf bir şekilde paylaşılması, ekonomik istikrarın sağlanması açısından kritik bir rol oynayacaktır.
