Çevremizden, ailemizden ya da sosyal medya üzerinden sürekli mükemmel olmamız için baskı görüyoruz. Peki, kusursuz olmak zorunda mıyız? Dünya bize kendimizi eksik, yanlış, yetersiz hatta değersiz hissettirmeye çalışırken, bizlere kusur diye dayatılan özgünlüklerimizin farkına vararak, bunları yapıcı, yaratıcı bir şekilde imzamız haline getirebilir miyiz? Davranış Bilimleri ve Psikoloji Uzmanı Melis Bozkurt kitabını anlattı.

Kitabınızın adı “Kusur İmzadır, Kusursuzluk bir Yalan”. Gerçekten öyle mi?

“Kusur bir imzamı?Kesinlikle kusurun bir imza olduğuna inanıyorum. İmza nedir? Kişinin her hangi bir belgeye ya da biryapıta kanun önünde kendine ait olduğunu tasdik etmek için sadece ona özgü bir yazı-çizi ileişaretlemesi işleminde kullandığı yazı-çizi-şekildir ve o kişiye özeldir. Bir başkası kullanamaz, taklitedemez. Kusur da Tanrı’nın yapıtına attığı bir çeşit imza bana göre. Hepimizde bir şekilde var, çünkükusursuzluk sadece Tanrı’ya özgü bir özellik. Tanrı bizi kendinden bir parçayla yaratırken ufacık birfark katmış yapıtına, işte o fark kusur. Bir tür hediye, başkasına benzememe nedenimiz.”

Kusur Tanrı’nın hediyesi ise neden insanlar kusursuzluğun peşinde sizce?

“Kitabımda zaten bunu anlatmak istedim. Kusursuzluk diye bir şey bu dünyada yok. Kusursuzluk ilahi alemde var olabilecek bir kavram. O yüzden insanlar boşuna uğraşıyor kusursuzluk için, Kaf Dağı gibi, sadece masallara konu olabilir. İnsanlar bireyselleşmenin son hızla gittiği 20. yüzyılın sonu ile 21. yüzyılın başında öyle içlerine kapandılar ve kendilerini tanıma çabasına girdiler ki, başkalarından koptular. Kendileri üzerine bir dünya yarattılar ve o dünyayla sosyal medyaya çıktılar. Orada bir anda milyonlarca başka dünya ile karşılaştılar ve bir tür dünyalar savaşı başladı. Kendi dünyasını mükemmel olarak lanse eden savaşı kazanacaktı, savaşın kazananını ise alınan like sayısı belirleyecekti. Şu anda yaşanan tam da bu, sosyal medya için yaratılmış dünyalar savaşı. Peki, bunun sonu nereye gider?”

Sosyal Medya sizce kusursuzluğu pompalayan bir mecra, bir illüzyon. Bu bombardımandannasıl kurtuluruz? Kendimizi nasıl koruyabiliriz?

“Sosyal medya sanal bir dünya yaratmanızı sağlar. Dediğim gibi bireyselleşme sürecinde içine kapanankişi başkalarına açılırken artık çok iyi bildiği zayıf yönlerini kapamayı da öğrenerek dışa açıldı. Zayıfyönlerini kusur olarak gördü çünkü en büyük darbeyi buradan alabilir ve canı yanabilirdi. O yüzdenyarattığı sanal dünyada hiçbir zayıflığa yer vermedi, mükemmel bir imaj çizdi. İşin en inanılmaz yanıbunu kendi yaparken karşı tarafın da bunu yaptığını düşünemedi. Kendi yalanına tabii ki inanmasımümkün değildi ama başkasının yalan dünyasına inanıverdi. İşte sorun da burada başladı. Sosyalmedyadaki sanal dünyalar kendilerinin yalan olduğunun farkındayken karşılarındakini gerçek sanıyorve yıkılıyor. Onların kusursuzluğuna inanıp kendi kusurlarına yanıyor. Halbuki kişi kendinden bilmeli.”

Sizce kusursuzluğun peşinde koşmayı ne zaman bırakırız?

“Hiçbir zaman. Komik ama gerçek, insan her zaman imkansızın, elde edilemezin peşindedir. Bakın en kadim öyküler ölümsüzlüğün peşinde koşan kahramanları anlatır. Şu anda insanlık sanal dünyada sonsuz gençlik ve güzelliğin peşinde. Bu ne demek? Ölümsüzlük kimlere özgü? Ya Tanrı olmalısınız ya da cansız bir varlık. Ölümden kurtulmanın başka yolu yok. Demek ki sanal dünyalar Tanrısallığın peşinde koşulduğu yerler. Kişiler kendi krallıklarını kuruyorlar. Ben sadece insanın kendini kaptırmaması gerektiğini anlatmaya çalıştım. Hepimizin içinde var sonsuzluk pınarından içme isteği. Ama bunun masal olduğunu hatırlatalım kendimize ve kapılmayalım bu akıma.”

Kusur nedir Melis Hanım?

“Siz kusur derken neyi ima ediyorsunuz?Kusur kelime anlamıyla orijinalden sapma, eksiklik, noksanlık demek. Yani bir orijinalden farkınız.Burada işte onu soruyorum, orijinal kim ki ondan eksikliğinizi kusur saydınız? Tabii burada engelsınıfına sokulabilecek noksanlıkları ayrı tutuyorum. Bunlar doğumla ya da kaza ile oluşan gerçeknoksanlıklardır. Kabulü gerçekten zordur. Ben kitabımda gerçekte kusur olmayan şeyleri kusur sayangruplardan bahsediyorum. Moda ile gelen güzellik standartlarını orijinal kabul edip her farklarınıkusur gören genç kızlarımıza hitap etmeye çalışıyorum. Bugün ince dudağı kusur olarak görüyorlar,burnunuz minik ve kalkık değilse kusurlu bulunuyor. İşte bunlar sanal dünyaların pompaladığı kusuranlayışı. Benim karşı çıktığım da bu. Herkesin vücudu kendine hastır. Sağlıklı olduğunuz sürecegüzelsiniz, kusursuzsunuz. İnce olacağım diye kusanlar, kaslı olacağım diye kimyasal maddekullananlar asıl kusursuz olan tek şeyi bozuyorlar; vücutlarındaki dengeyi. Aslında bazı kusurlar kişininzayıf değil güçlü yönleridir. Kişi bunun farkına varıp kullanmalıdır. Kitabımda Gillian Lynne’denbahsettim örneğin. Standart okulda yapamayan hiperaktif bir çocuğun dans okulunda kendinibulmasının öyküsü. Belki de sizi başarısız kılan kusurunuz başka bir alanda sizin jet motorunuzdur.Onu kullanmayı keşfettiğinizde o imzanın kıymetini bileceksiniz. Tanrı boşuna atmadı o imzayı. Bizkullanmayı keşfedememiş olabiliriz.”