Dünya, 2024 yılında silahlanmaya rekor düzeyde bir harcama yaparak dikkatleri üzerine çekti. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) tarafından yayınlanan rapora göre, küresel askeri harcamalar 2 trilyon 718 milyar dolara ulaşarak tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı. Bu durum, dünya genelindeki jeopolitik gerilimlerin ve güvenlik endişelerinin ne denli arttığını gözler önüne seriyor.
Silahlanma Yarışı Hız Kesmiyor
SIPRI'nin raporuna göre, 2024 yılındaki askeri harcamalar, bir önceki yıla kıyasla %9,4'lük bir artış gösterdi. Bu, Soğuk Savaş'ın sona ermesinden bu yana kaydedilen en keskin yükseliş olarak kayıtlara geçti. Küresel olarak kişi başına düşen askeri harcama ise 334 dolarla 1990'dan bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Harcanan bu devasa miktar, dünya gayri safi yurtiçi hasılasının %2,5'ine denk geliyor. Raporda, askeri harcamalardaki bu artışın temel nedeni olarak, dünya genelindeki jeopolitik gerilimlerin yükselmesi gösteriliyor. Özellikle Avrupa ve Orta Doğu ülkeleri, bu artışta başı çekiyor.
Ülkelerin Askeri Harcamaları
2024 yılında en çok askeri harcama yapan beş ülke sırasıyla ABD, Çin, Rusya, Almanya ve Hindistan oldu. Bu beş ülke, küresel askeri harcamaların %60'ını oluşturuyor.
- ABD: 997 milyar dolar harcayarak listenin başında yer alıyor. ABD'nin askeri harcamaları, NATO'nun toplam harcamalarının %66'sını oluşturuyor.
- Çin: 314 milyar dolarlık harcamayla ikinci sırada. Çin'in askeri harcamaları son 10 yılda %59 oranında arttı.
- Rusya: 149 milyar dolar harcayarak üçüncü sırada yer alıyor. Rusya'nın askeri harcamaları, GSYH'sinin %7,1'ine denk geliyor.
- Almanya: 88,5 milyar dolarlık harcamayla dördüncü sıraya yükseldi. Almanya'nın askeri harcamalarındaki artış oranı %28 olarak gerçekleşti.
- Hindistan: 86,1 milyar dolar harcayarak beşinci sırada yer alıyor. Hindistan'ın askeri harcamaları son 10 yılda %42 oranında arttı.
Türkiye'nin askeri harcamaları ise 2024 yılında bir önceki yıla göre %12 artarak 25 milyar dolar seviyesine ulaştı. Son 9 yılda Türkiye'nin askeri harcamalarındaki artış oranı ise %110 olarak kaydedildi.
Jeopolitik Gerilimlerin Etkisi
SIPRI'nin raporunda, Rusya-Ukrayna savaşı ve diğer bölgesel çatışmaların, askeri harcamalardaki artışta önemli bir rol oynadığı vurgulanıyor. Özellikle Avrupa ülkeleri, Rusya'nın artan tehdidi karşısında savunma bütçelerini önemli ölçüde artırdı. Ayrıca, Orta Doğu'daki istikrarsızlık ve artan gerilimler de bölgedeki ülkelerin askeri harcamalarını artırmasına neden oldu. İsrail'in askeri harcamaları %65 artarak dikkat çekerken, İran'ın harcamalarındaki %10'luk düşüş, ülkenin ekonomik zorluklarının bir yansıması olarak değerlendiriliyor.
Sonuç olarak, dünya genelindeki silahlanma yarışı hız kesmeden devam ediyor. Artan jeopolitik gerilimler, ülkelerin savunma bütçelerini rekor seviyelere çıkarmasına neden oluyor. Bu durum, küresel güvenlik ve istikrar açısından ciddi endişeler yaratırken, ekonomik ve sosyal alanlarda da önemli sonuçlar doğurabilir. SIPRI'nin raporu, bu tehlikeli eğilime dikkat çekerek, uluslararası toplumun daha barışçıl ve sürdürülebilir çözümler araması gerektiğinin altını çiziyor.
